Transpoetica: Chiny

W programie poezja klasyczna oraz współczesna. W części klasycznej przedstawiono wiersze najwybitniejszych poetów dwóch generacji wielkich pisarzy epoki Tang. W części współczesnej zaprezentowano m.in. utwory chińskiego poety Bei Dao – duchowego przywódcy poetów z niezwykłego nurtu zwanego menglongshi – poezji posługującej się rozbudowanym systemem skomplikowanych symboli, poezji o wieloznacznej wymowie. Czytane były również wiersze poetów tajwańskich, m.in. poetki i tłumaczki Wei-Yun Lin. Poezję recytowano w przekładzie na język polski i w języku chińskim. Wiersze w przekładzie czytali aktorzy: Marcin Kalisz i Anna Warchał. O specyfice poezji chińskiej i jej praktycznej stronie tłumaczenia opowiedziała natomiast Beata Darowska z Instytutu Konfucjusza. Wieczór wzbogaciła piosenka poetycka w wykonaniu Małego Białego Tajfunu (Natalii Brede). Niewątpliwą atrakcją był także niezwykły pokaz kaligrafii Ewy Chmielowskiej, która zapisała kilka utworów poetyckich na żywo.

 
Zhao Zhenkai – (ur. 1949), przybrał pseudonim Bei Dao, który można przetłumaczyć jako Północną Wyspę, co nawiązuje do jego pochodzenia i upodobania do samotności. Należy do grona poetów chińskich, którzy przeciwstawili się Rewolucji Kulturalnej. Jego wiersze pełniły funkcję buntowniczego hymnu prodemokratycznego ruchu w Chinach. W 1989 r. wziął udział w literackiej konferencji w Berlinie, skąd nie udało mu się już wrócić do kraju. Jego poezję przetłumaczono na ponad 25 języków. Był kilkakrotnie nominowany do literackiej Nagrody Nobla.

Adina Zemanek: Parę słów o poezji chińskiej

Od najstarszej antologii znanej nam dzisiaj (Księga Pieśni, której najstarsze utwory pochodzą z XI w. p.n.e.) aż do początku XX w., poezja właśnie – nie proza czy dramat – była sztandarowym działem klasycznej literatury chińskiej. Poezja cieszyła się najwyższym prestiżem, była ściśle związana z językiem klasycznym, pełniła rolę nośnika politycznych i kulturowych aluzji, środka kształcenia moralnego (tę właściwość pieśni wychwalał Konfucjusz); związana była z wysoce wykształconą, konfucjańską elitą intelektualną i polityczną i z wartościami przez nią wyznawanymi. Dla elit pełniła rolę środka komunikacji, pozwalającego wysoce literacko wykształconym odbiorcom odczytać ukryte w pieśniach informacje o charakterze autora. Na przestrzeni wieków rozwinęło się wiele gatunków poezji, ściśle związanych ze specyfiką języka chińskiego, z których najbardziej znane to mające pierwotnie akompaniament muzyczny teksty z Księgi Pieśni, tajemnicze, pełne szamanistycznych wątków wiersze ze zbioru Pieśni z Chu (IV-II w. p.n.e.), rytmiczne poematy opisowe fu z dynastii Han (206 p.n.e.-210 n.e.), utwory shi, których wymagania formalne były równie rygorystyczne jak te europejskich sonetów (złoty wiek opartej o schematy tonalne poezji to czasy dynastii Tang, 618-907) i utwory komponowane do istniejących melodii – ci z dynastii Song (960-1279).


Zachęcamy do przeczytania wybranych utworów poezji chińskiej.

Organizatorzy:

Instytut Konfucjusza w Krakowie

Śródmiejski Ośrodek Kultury w Krakowie

Partnerzy:

Dziennik Polski

Radio Kraków

TVP 3